menu

Hoera voor moeder! Hoe is Moederdag eigenlijk ontstaan?

Moederdag, de dag die we morgen vieren, is niet iets uit de moderne tijd. De Romeinen kenden ook een dag waarop zij moeders en alles rond het moederschap bejubelden: de eerste dag van de maand maart. Deze dag was gewijd aan de godin Juno, de echtgenote van de oppergod Jupiter. Op deze dag gaven mannen kleine cadeaus aan hun vrouwen en beden zij in tempels voor hun gezondheid. Sommige oude Grieken aanbaden Cybele, een van oorsprong Anatolische moedergodin. In de meeste landen over de hele wereld wordt Moederdag gevierd, vooral in de maanden maart en mei, en is dan meestal een opvolger van oude cultussen.  

Hoera voor moeder! Hoe is Moederdag eigenlijk ontstaan? - Jongbelegen.nu

Anna Jarvis 
De viering van de moderne Moederdag begon, zoals zoveel uiteindelijk commerciële feestdagen, in de Verenigde Staten. Het initiatief was zeker niet commercieel bedoeld, want ene Anna Jarvis bedacht de dag als een eerbetoon aan haar overleden moeder, die voor haar dood had voorgesteld dat er een dergelijke dag voor moeders zou moeten komen. Al gedurende de jaren ’60 en ’70 van de 19e eeuw was het idee om op een speciale dag alle moeders, het moederschap in het bijzonder en de banden tussen moeders en hun gezin te vieren ook op andere plaatsen in Amerika ontstaan, maar dat idee was nooit op nationaal niveau uitgevoerd. Het bleef altijd in verschillende staten op lokaal niveau hangen.  

De moderne Moederdag 
Moederdag zoals we dat vandaag de dag kennen werd voor het eerst ‘officieel’ gevierd met een kerkdienst Grafton, West Virginia in 1908. Anna Jarvis had dit samen met de koopman Sam Wanamaker georganiseerd. Later op de dag werd de viering nog eens overgedaan in de winkel van Wanamaker’s zoon in Philadelphia. Die Sam Wanamaker, die ook wel de ‘pionier van de marketing’ wordt genoemd, had natuurlijk al lang ingezien wat de commerciële mogelijkheden van een groot gevierde Moederdag zou kunnen zijn en zorgde ervoor dat een jaar later Moederdag al uitbundig in New York werd gevierd. 
Ook Anna Jarvis zorgde ervoor dat de viering van Moederdag, zij het om heel andere redenen – ze was een voorvechtster van de rechten van de vrouw- verder werd uitgerold. In mei 1914 kwam het zelfs zo ver dat president Woodrow Wilson per declamatie de nationale Moederdag uitriep, vooral ook om Amerikaanse burgers te mogelijkheid te bieden om de vlag te hijsen voor moeders die hun zoon in de oorlog waren verloren. 

Tegen Moederdag 
Aangezien de vercommercialisering van Moederdag zo snel en op een dergelijk grote schaal plaatsvond, keerde Anna Jarvis zich ervan af. Dit was nooit haar bedoeling geweest. Ze verdiende er zelf dan ook geen cent aan. Er kwam zelfs een moment dat zij zich openlijk tegen Moederdag keerde en probeerde alles terug te draaien. Maar dat lukte natuurlijk niet meer, want te veel fabrikanten en winkels hadden aan deze makkelijke manier om veel om te zetten geroken. Ze stierf op 84-jarige leeftijd in 1948 in een sanatorium, waar de rekeningen voor haar verblijf door de jaren heen waren betaald door… de producenten van wenskaarten en de kwekers van bloemen! 

Minder populair 
Het lijkt erop dat in ons land Moederdag steeds minder populair wordt. In 2018 werd moeder volgens de website CustomerTalk nog maar door de helft van de Nederlanders in het zonnetje gezet. In 2017 was dat nog 57%. De supermarkten meldden in dat jaar dat de verkoop van bloemen in hun winkels sterk was gestegen. Kennelijk dachten veel winkelende mannen en kinderen op het laatste moment ‘Kom laat ik toch maar een bloemetje voor haar meenemen’. 

Waarschijnlijk brengt de huidige situatie hier dit jaar wel verandering in. Wie wil moeder in deze lastige tijden nou níet eens extra in het zonnetje zetten? 

Kijk hier hoe Jochem Myjer zijn moeder wakker maakt op Moederdag. Vond ze niet zo leuk…

mei 2020
Wim van der Oest
Kan lezen en schrijven met woorden. Vier decennialang tekstschrijver en auteur. Enthousiast medeoprichter van Jongbelegen. Waarom? Omdat hij online maar bar weinig magazines kon vinden die niét tuttig en ouderwets zijn.

Goed stuk

Deel dit artikel: