Is dit het einde van het toerisme zoals we het kennen?

De coronacrisis heeft de toeristische industrie verpletterd. Velen van ons zullen daar geen traan over laten als we terugdenken aan de overvolle steden en de terreur van de rolkoffertjes. Het is nu tijd voor een tandje terug. Betekent dat het einde van het toerisme zoals we het kennen? 

De cruisesector is zinkende 
Van alle sectoren in de toeristische industrie is die van de cruises wel het hardst getroffen. De besmetting op zee leverde grote problemen en heel nare situaties op. Een hele reeks havens weigerde besmette schepen toegang, waardoor de vakantiegangers en de bemanningsleden als een soort drijvende gevangenen ronddobberden. 
Het eerste schip waar een grote uitbraak plaatsvond was de Diamond Princess. Medio februari waren er 355 gevallen aan boord bevestigd en werd het schip in quarantaine gehouden in de haven van Yokohama. Op dat moment was het schip goed voor meer dan de helft van de gemelde coronagevallen buiten China. Veertien passagiers op de Diamond Princess stierven aan het virus. 
Zelfs nadat passagiers van meer dan 30 geplaagde cruiseschepen van boord mochten gaan en in ziekenhuizen, quarantainehotels of op chartervluchten naar huis terechtkwamen, bleven naar schatting 100.000 bemanningsleden op zee vastzitten. Sommigen in quarantaine, anderen moesten aan boord blijven totdat ze van hun werkgevers verder mochten reizen. Dit tweede drama leidde tot een hongerstaking -door 15 Roemeense bemanningsleden in het ongewisse voor de kust van Florida- en een politieoptreden om de ongeregeldheden op een schip in quarantaine in de Duitse haven van Cuxhaven te stoppen. Nog heel recent, op 1 juni, werd de bemanning van een twintigtal in Manilla Bay gestrande cruiseschepen aan wal toegelaten. 
De cruisesector, die tot januari naar eigen zeggen 150 miljard dollar waard was, is zinkende. 

Wereld zonder toerisme
Decennialang probeerde een klein aantal milieubewuste ondernemers in de reisindustrie een toerisme te ontwikkelen dat duurzame werkgelegenheid creëert en tegelijkertijd de schade die het aanricht tot een minimum beperkt. 
Er gebeurde wel iets, maar de meeste andere ondernemers en instellingen bleven prioriteit geven aan schaalvoordelen die ertoe leiden dat meer toeristen minder geld betalen en meer druk uitoefenen op het milieu en de toeristische locaties. Vóór de pandemie verwachtten de deskundigen uit de sector dat het aantal internationale bezoekers in 2020 met 3 à 4% zou toenemen. Chinese reizigers, de grootste en snelst groeiende groep in het wereldtoerisme, zouden naar verwachting 160 miljoen reizen naar het buitenland maken, een stijging van 27% ten opzichte van 2015.
Nu dat niet gebeurt, krijgen we een beeld van een wereld zonder toerisme. We ontdekken hoe onze steden er eigenlijk uitzien als ze niet zwart zien van de toeristen. Kusten genieten een adempauze van de erosie die wordt veroorzaakt door cruiseschepen ter grootte van wolkenkrabbers. En omdat we in eigen land blijven, ontdekken we plekjes waar we anders nooit kwamen. 

Afhankelijkheid
Het coronavirus heeft ook het gevaar van een te grote afhankelijkheid van het toerisme aan het licht gebracht. Op 7 mei schatte de VN Wereld Toerisme Organisatie dat de inkomsten uit het internationale toerisme dit jaar met 80 procent zouden kunnen dalen ten opzichte van het cijfer van vorig jaar. Daardoor zouden er 120 miljoen banen verloren kunnen gaan. Aangezien het toerisme afhankelijk is van dezelfde menselijke mobiliteit die ziekten verspreidt en onderworpen zal zijn aan de strengste en meest duurzame beperkingen, zal het waarschijnlijk meer te lijden hebben dan bijna elke andere economische activiteit.
Het toerisme is goed voor ongeveer 15% van het Spaanse Bruto Binnenlands Product (BBP) en ongeveer 13% van dat van Italië. Maar hoewel het verlies ervan pijnlijk is voor deze economieën in Zuid-Europa, is het levensbedreigend voor mensen die afhankelijk zijn van de reisindustrie in landen zoals de Malediven waar het toerisme ongeveer een derde van het BBP bedraagt. In april betreurde de minister van Toerisme van Jamaica - waar de industrie meer dan 50% van de buitenlandse valuta van het eiland binnenbrengt- dat er ‘geen aankomsten zijn geweest op de luchthaven van Montego Bay, geen aankomsten op de luchthaven van Kingston en er geen gasten verblijven in hotels’. Zo’n 300.000 mensen hebben geen werk meer en boeren die producten verbouwen die door de hotels en restaurants worden afgenomen kunnen die nu niet meer kwijt. 

Oude patronen
Natuurlijk bestaat de mogelijkheid dat, als het virus écht de wereld uit is, wij weer vervallen in oude patronen en het toerisme als vanouds de wereld herovert. Aan de andere kant wordt er in veel landen en steden nagedacht over hoe het anders kan. Zo was de petitie ‘Amsterdam heeft een keuze’, een oproep tegen het massatoerisme in de stad, op 15 juni j.l. al bijna 12.000 keer ondertekend. 
Verdwijnt het toerisme zoals we het kenden vóór corona? We zullen nog even moeten wachten tot we dat met zekerheid kunnen zeggen. 

Bron: The Guardian 

Kijk hier naar een korte video over wat het massatoerisme betekent voor populaire vakantiebestemmingen