Donald Duck bij de Nazi's
De korte film ‘Der Fuehrer’s Face’ (oorspronkelijk getiteld ‘Donald Duck in Nutzi Land’) is een Amerikaanse geanimeerde anti-Nazi propagandafilm uit 1943, geproduceerd door Walt Disney Productions. De film werd gemaakt in 1942 en uitgebracht op 1 januari 1943 door RKO Radio Pictures. De cartoon, waarin Donald Duck in een nachtmerrie beleeft dat hij gedwongen wordt te werken in een fabriek in Nazi-Duitsland, werd gemaakt in een poging om oorlogsobligaties te verkopen en is een goed voorbeeld van Amerikaanse propaganda tijdens de Tweede Wereldoorlog. De film werd geregisseerd door Jack Kinney.
Plot
Bij aankomst in de fabriek begint Donald aan zijn komische 48-uur durende dagelijkse taak van schroefdoppen op artilleriegranaten draaien. Naast de granaten staan portretten van de Führer en Donald moet elke keer als er een portret op de lopende band voorbij komt de Hitlergroet brengen. Het tempo van de lopende band neemt toe (net als in de Charlie Chaplin komedie ‘Modern Times’) en Donald vindt het steeds moeilijker om alle taken uit te voeren. Tegelijkertijd wordt hij gebombardeerd met propagandaboodschappen over de vermeende superioriteit van het Arische ras en de glorie van het werken voor de Führer. Als Donald wakker wordt, bevindt hij zich in zijn bed en beseft hij dat de hele ervaring een nachtmerrie was. De korte film eindigt met een karikatuur van Hitler’s boze gezicht waar een tomaat tegenaan wordt gegooid die uitdruipt en dan de woorden ‘The End’ vormt.
Niet in de bioscopen
‘Der Fuehrer’s Face’ won de Oscar voor Beste Animatie Korte Film op de 15e Academy Awards. Het was de enige Donald Duck-film die ooit die deze eer kreeg. In 1994 werd de film door leden van een animatiegezelschap verkozen tot nummer 22 van ‘The 50 Greatest Cartoons’ aller tijden. Echter, vanwege het propagandistische karakter van de short en de voorstelling van Donald Duck als nazi (zij het met grote tegenzin), deed Disney besluiten de film na de oorspronkelijke release uit de algemene circulatie in bioscopen te houden. De eerste home video release kwam in 2004 met de release van de derde golf van de Walt Disney Treasures DVD sets.
Song
Voor de release van de film bracht de populaire band Spike Jones en His City Slickers, bekend om hun parodieën op populaire nummers uit die tijd, in september 1942 een versie van de themasong van Oliver Wallace uit. Het lied parodieerde de nazi-hymne, het ‘Horst Wessel Lied’. Op de hoes staat weer het beeld van Donald Duck die een tomaat in Hitler's gezicht gooit. De opname was zeer populair en bereikte een derde plek op de Amerikaanse hitlijsten.
Politieke thema's
Hoewel de film de gebeurtenissen in nazi-Duitsland in beeld brengt, kwam de release ervan terwijl de Verenigde Staten het behoorlijk zwaar had. Levensmiddelen zoals koffie, vlees en voedseloliën werden gerantsoeneerd, burgers werden zwaar ingezet in de militaire productie en propaganda ter ondersteuning van de oorlogsinspanning (zoals de film zelf) was overal aanwezig. De kritiek van de film legt de nadruk op geweld en terreur onder de nazi-regering tegenover de saaie sleur waarmee alle oorlogvoerende naties te maken hadden.
Censuur
In 2010 werd ‘Der Fuehrer’s Face’ door een lokale rechtbank in Kamtsjatka, Rusland, veroordeeld tot opname op de nationale lijst van extremistische materialen, die voor het eerst werd opgesteld in 2002. Dit was te wijten aan een plaatselijke bewoner die een voorwaardelijke straf van zes maanden kreeg voor het uploaden van het materiaal naar het internet en het 'aanzetten tot haat en vijandschap'. Op 21 juli 2016 heeft een andere Russische rechtbank de uitspraak van de lokale rechtbank teruggedraaid en de korte film van de lijst geschrapt. Het hof benadrukte dat het afbeelden van de film van het nazisme door middel van karikatuurvorm niet kan worden beschouwd als extremistisch van aard.
Kijk hier naar een leuke korte docu over ‘Der Fuehrer’s Face’
Foto: Walt Disney Productions persfoto
