Knippen of olie verversen? De vetkuif
Tot het moment dat het lange(re) haar in de mode kwam, liepen veel jongens en mannen in ons land trots rond met een vetkuif. Voor deze haardracht werd het lange haar boven op het hoofd naar voren en omhoog gekamd, soms met een losse krul op het voorhoofd. De hoeveelheid vettigheid, die nodig was om de boel op z’n plaats te houden en die dit modeverschijnsel ook z’n naam gaf, was zo groot dat kappers al snel na het ontstaan van de mode in de jaren ’50 het grapje ‘knippen of olie verversen?’ begonnen te maken.
Nozems
Elvis Presley en anderen rock ‘n’ roll artiesten en filmsterren zoals James Dean waren belangrijke modevoorbeelden voor de jeugd van toen. Hun kuiven waren ware kunstwerken waarbij elk haartje precies op de juist plek zat vastgeplakt. Ook de begin jaren ’50 opkomende jeugdcultuur die ‘nozems’ genoemd werden, adopteerden de vetkuif. Nozems waren de hangjongeren van de jaren ’50 en ’60. Ze hingen op hun brommers, meestal van het merk Zündapp of Kreidler, voor de snackbar en maakten het voorbijgangers soms lastig. Af en toe werd er geknokt met andere groepen, maar het geweld dat we kennen van Amerikaanse ‘gangs’ vond in Nederland nooit plaats.
De vaste outfit was ook gemodelleerd naar hun muziek- en filmhelden: strakke jeans, wit T-shirt en leren jack. De herkomst van het woord nozem is onduidelijk, ook al beweren sommigen dat het woord afkomstig is van 'Nederlands Onderdaan Zonder Enige Manieren'. Nozems werden door hun voorliefde voor de vettige haardracht zelf ook wel aangeduid als ‘vetkuiven’.
Kippekontje
De vetkuif werd vaak in model gebracht met forse hoeveelheden Brylcreem, een nog steeds bestaande haarpommade voor mannen, die in 1928 werd ontwikkeld in Engeland. Naast z’n klevende kwaliteit zorgde dit product ook voor een mooie diepe glans van de vetkuif. Bij het in model brengen van de vetkuif was het vooral belangrijk om een zogeheten ‘kippekontje’ te creëren. Om dit te bereiken moest het haar aan de achterkant van het hoofd in twee gelijke delen gesplitst worden en dan strak tegen elkaar aan gekamd worden. Kennelijk had het resultaat van deze, voor de drager van de vetkuif toch wel lastige operatie, genoeg weg van het achterwerk van een kip om het deze wat merkwaardige naam te geven. Overigens gebruikte de vetkuifdrager voor de creatie van het kippekontje dan weer geen Brylcreem, maar pommades op basis van vaseline en bijenwas. De coolste vetkuif had nog heel wat voeten in de aarde…
Grease
Als je nog eens wat vetkuiven terug wilt zien, dan vind je die natuurlijk in de beroemde muzikale comedyfilm Grease (Vet) met John Travolta en Olivie Newton-John uit 1978.
Ook in de drie Flodder films en de TV-serie torst Johnny Flodder een kunstig, bijna gebeeldhouwde, vetkuif met zich mee.
Bekijk hier nog eens de trailer van Grease, waar heel wat vettigheid in voorbij komt:
