Naar deze plaatsen kun je alleen op de kaart reizen

Het maken van kaarten is, en was vroeger zeker, een hele klus. Iedere bocht in de weg, ieder heuveltje, ieder watertje moet nauwkeurig worden vastgelegd. Dat betekent veel verkennen, landmeten en alles op de juiste plek op de kaart zetten. Om te voorkomen dat concurrenten hun kaarten eenvoudigweg kopiëren, zetten kaartenmakers al sinds mensenheugenis plaatsen op hun kaarten die in het echt niet bestaan. Als zo’n ‘foutje’ later óók op de kaart van een concurrent verschijnt, kunnen zij de concurrent met dit bewijsmateriaal voor het gerecht slepen.   

Agloe
Toen de staat New York in de jaren dertig van de vorige eeuw nauwkeuriger in kaart werd gebracht, plaatsen de kaartenmakers het dorpje Agloe bewust als foutje of ‘papieren dorp’ op hun nieuwe kaart. De naam bestond uit de initialen van de kaartenmakers Otto Lindberg en Ernest Alpens van America’s General Drafting Company. Ze plaatsten Agloe op een kruising van landweggetjes in het Catskill gebergte. Toen Agloe een paar jaar later ook op een nieuwe kaart van hun concurrent Rand McNally verscheen, dacht General Drafting beet te hebben en dreigde naar de rechter te stappen. Maar al gauw bleek dat zij daar geen kans van slagen zouden hebben. Een zakenman had Agloe op de kaart zien staan, was naar de plek gereden en had besloten er een supermarkt, Agloe’s General Store, te openen. Agloe bestónd dus wel degelijk, ook al was er geen dorp of ook maar één huis te bekennen.

Toeristen 
Over dat ontbreken van een dorp had de winkelier misschien toch wat langer na moeten denken, want zijn zaak ging bij gebrek aan klandizie al snel weer dicht. 
In 2008 verscheen de roman ‘Paper Towns’ van John Green. In het boek verdwijnt het hoofdpersonage Margo spoorloos, maar alle sporen leiden naar…jawel…Agloe! 
Dit, en het feit dat het onzichtbare dorp nog steeds op kaarten op bleef duiken (zelfs op Google Earth kon je het tot maart 2014 vinden!) zorgt nog steeds voor een doorlopende stroom van toeristenbezoek. Men komt naar deze plek om die met eigen ogen te zien en zich te laten fotograferen bij een bord waarop staat ‘Welcome to Agloe. Home of the Agloe General Store. Come back soon!’ 

Argleton  
In het Britse west-Lancashire verrees in 2008 opeens een heel dorp uit de grond: Argleton. Althans op Google Earth. Het was een compleet dorp met weerbericht, een vacature site en een makelaar die huizen in het dorp en de buurt aanbood. Twee jaar later verdween het dorp Argleton letterlijk weer van de kaart. Wie nu naar de plek gaat waar het lag, vindt niets anders dan een nat veld op een afgelegen plek. Het vermoeden is dat Google het dorp zelf heeft bedacht om plagiaat aan de kaak te kunnen stellen. De naam Argleton is een anagram van ‘G Not Real’. Maar Google heeft nooit toegegeven dat zij de bedenkers van dit dorp zijn geweest. 

Sandy Island
Niet alleen dorpen worden bedacht door de kaartenmakers, ook hele eilanden blijken niet in het echt te bestaan. Daar kwamen wetenschappers van de Universiteit van Sydney achter toen ze een deel van de Stille Oceaan onderzochten en met hun boot gewoon over de plek konden varen waar op veel kaarten (ook bij Google Earth) het eilandje Sandy Island lag. Ze peilden de diepte van de oceaan ter plekke en kwamen er achter dat de bodem op 1.400 meter diepte lag en dat het dus onmogelijk was dat er op de plek ooit een eiland had bestaan. Greg Meylan van het Auckland Museum dook in de archieven en ontdekte dat het eiland in 1876 was ontdekt en toen ook op een kaart verscheen. Wel werd daarbij vermeld dat de details van de eilanden waren verzameld door veel verschillende navigators. Dat zou kunnen betekenen dat de vermelding Sandy Island berust op echte fouten en geen hersenspinsel is van kaartenmakers.