Zo beïnvloedt de maan hoe lang je slaapt
In verhalen en legenden speelt de maan nogal eens een belangrijke rol. Bij volle maan beïnvloedt hij stemmingen van mensen, zorgt voor pieken in de criminaliteit en zelfs psychose worden toegeschreven aan de enige constante natuurlijke satelliet van de aarde. Maar kan dit ‘maaneffect’ de slaap verstoren of verbeteren? Onderzoek toont aan dat mensen later opblijven en minder slapen vóór volle maan en eerder naar bed gaan vóór nieuwe maan.
Maancyclus
Wetenschappers weten al lang dat menselijke activiteiten worden bevorderd door licht, of dat nu zonlicht, maanlicht of kunstlicht is. Maar uit een studie blijkt dat ons vermogen om te slapen duidelijk wordt beïnvloed door de maancyclus, zelfs wanneer rekening wordt gehouden met kunstmatige lichtbronnen. Met behulp van polsmonitors volgden onderzoekers de slaappatronen van 98 personen die in drie inheemse gemeenschappen in Argentinië woonden, gedurende een tot twee maanden. Eén plattelandsgemeenschap had geen toegang tot elektriciteit, een tweede plattelands-gemeenschap had beperkte toegang tot elektriciteit, terwijl een derde gemeenschap zich in een stedelijke omgeving bevond en volledige toegang tot elektriciteit had.
Hetzelfde patroon
Deelnemers in alle drie de gemeenschappen vertoonden hetzelfde patroon van slaapschommelingen naarmate de maan zijn 29,5-daagse cyclus doorliep, waarbij de slaapduur veranderde met 20 tot meer dan 90 minuten en de tijd van het naar bed gaan varieerden met 30 tot 80 minuten.
Sterkste effect vóór volle en nieuwe maan
De onderzoekers vonden dat In elk van de drie gemeenschappen, de piek waarop de deelnemers minder sliepen en later opbleven zich voor deed zich in de drie-tot-vijf-daagse periode voorafgaand aan de volle maan nachten, terwijl hetzelfde zich in tegenovergestelde voor deed op de nachten die voorafgingen aan de nieuwe maan. De gegevens waren enigszins verrassend, omdat de oorspronkelijke verwachting was minder slaap en meer activiteit tijdens de volle maan nachten, zei de hoofdonderzoeker, een hoogleraar biologie aan de Universiteit van Washington. Het blijkt nu dat de nachten vóór de volle maan nachten het meeste maanlicht hebben gedurende de eerste helft van de nacht. Het is geen verrassing dat uit de gegevens blijkt dat het effect van volle maan en nieuwe maan op de slaap sterker was naarmate de toegang tot elektriciteit beperkter was.
Natuurkrachten
In een poging om hun bevindingen te bevestigen, vergeleken de onderzoekers hun resultaten met soortgelijke gegevens van 464 studenten uit Seattle die studeerden aan de Universiteit van Washington. Zij vonden dezelfde veranderingen in slaappatronen. Samen suggereren deze resultaten sterk dat de menselijke slaap gesynchroniseerd is met de maanfasen, ongeacht de etnische en sociaal-culturele achtergrond en de mate van verstedelijking. De hoofdonderzoeker van de eerste studie voegde daaraan toe dat wij mensen de neiging hebben te geloven dat we de natuur op de een of andere manier onder controle hebben. Het gebruik van kunstlicht is daar een goed voorbeeld van. Maar het blijkt dat er bepaalde natuurkrachten zijn waar we niet aan ontkomen.
Nieuwe gegevens
Eerder onderzoek naar de effecten van de maan op de slaap zijn inconsistent. Onderzoekers hebben de slaap beoordeeld in het laboratorium (waar extern licht is afgeschermd) en de meeste studies zijn niet ontworpen om specifiek te kijken naar de impact van de maan. Deze studie is zeer interessant, de gegevens zijn sterk en nieuw.