| Telefoongesprek opnemen
Wat daarbij in 2020 het meest opviel was dat (cyber)criminelen vooraf bepaalde gegevens ontfutselden om zich daarmee later zeer overtuigend te kunnen voordoen als een ander. Dit deed de oplichter bijvoorbeeld door vooraf een phishinglink te sturen of een telefoongesprek op te nemen. Met kennis van persoonlijke financiële gegevens of het stemgeluid van een zoon of dochter, was de misleiding voor latere slachtoffers nauwelijks te herkennen. In coronajaar 2020 zagen we vooral een toename van fraude met online aankopen en de zogenaamde (WhatsApp) Hulpvraagfraude. Wat betreft de aantallen zijn er drie top-3’s voor 2020:
Aantal meldingen
- Identiteitsfraude (vooral WhatsApp-hulpvraag)
- Cybercrime
- Handelsplaats/webwinkelfraude
Aantal slachtoffers
- Handelsplaats/webwinkelfraude
- Identiteitsfraude (vooral WhatsApp-hulpvraag)
- Voorschotfraude (alles waarbij mensen betalen om iets te ontvangen, waaronder datingfraude en valse leningen)
Hoogte schadebedragen
- Beleggingsfraude
- Identiteitsfraude Rechtspersonen (waaronder misbruik bedrijfsnaam)
- Voorschotfraude (alles waarbij mensen betalen om iets te ontvangen)
Advies
Over het algemeen geldt: een gezond wantrouwen is belangrijk. Dus blijf alert bij klikken op links, gegevens verstrekken en betalingen doen. Onthoud dat iedereen zich via internet en telefoon kan voordoen als een ander persoon of bedrijf. Maak daarom nooit geld over op basis van een tekstbericht of telefoontje, maar zorg dat je zeker weet met wie je te maken hebt: bel en voer een écht gesprek met het appende ‘familielid’ dat om geld vraagt, zoek het telefoonnummer van de bank of andere organisatie op via hun website en controleer of je écht geld schuldig bent, ergens moet inloggen of geld overmaken. Voor ondernemers geldt ook: bespreek fraude binnen het bedrijf, licht medewerkers in over de risico’s en zorg voor een goede e-mailbeveiliging. Wees altijd terughoudend met het plaatsen van (bedrijfs)gegevens online.
Over de Fraudehelpdesk
De Fraudehelpdesk is al 10 jaar het landelijk meldpunt voor oplichting. Op basis van deze ervaring herkent de organisatie bedreigingen snel en geeft gerichte adviezen aan iedereen die met fraude te maken krijgt. Met waarschuwingen en publicaties wordt nog meer slachtofferschap voorkomen. Daarnaast fungeert de Fraudehelpdesk als adviesbureau waar ondernemers die te maken hebben met acquisitiefraude juridische bijstand kunnen krijgen. De Fraudehelpdesk helpt met het opbouwen van een dossier tegen het acquisitiebureau en stelt juridisch onderbouwde verweerbrieven op voor klanten van de Fraudehelpdesk.
Het nemen van maatregelen gegroeid
Tegenover het slechte nieuws over de groei van internetfraude staat het positieve nieuws dat van de internetgebruikers van twaalf jaar en ouder 90% vorig jaar maatregelen heeft genomen om persoonlijke gegevens op het internet te beschermen.
Dit blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In 2016 was dit aandeel nog 79 procent. Zo heeft 77 procent in 2020 naar eigen zeggen de toegang tot locatiegegevens beperkt of geweigerd en stond 74 procent het niet toe dat persoonlijke gegevens werden gebruikt voor commerciële doeleinden. In 2016 ging het nog om respectievelijk 49 en 62 procent. Ruim 60 procent van de Nederlanders gaf beperkt toegang tot profielgegevens en controleerde de veiligheid van een website voordat hij of zij persoonlijke gegevens achterliet. Daarnaast zei 46 procent het privacy statement voor het invullen van persoonlijke gegevens te lezen. Nederlanders namen niet alleen maatregelen op hun computer of tablet, maar ook op hun smartphone. Zo heeft 70 procent bij het installeren of gebruik van een app de toegang tot persoonlijke gegevens zoals de locatie, foto's of een lijst met contactpersonen geweigerd.
Mensen met meer ervaring treffen vaker maatregelen
Mensen die ervaring hebben met internet, computers, tablets of smartphones troffen vaker maatregelen om persoonsgegevens op het internet te beschermen dan mensen met weinig ervaring en dergelijke apparatuur. Van de 12- tot 65-jarigen meldde 93 procent hun persoonsgegevens op het internet te beschermen. Bij personen tussen de 65 en 75 jaar zakte dit percentage naar 81 procent en bij de 75-plussers naar 70 procent.
CBS: 9 op de 10 internetgebruikers beschermen persoonsgegevens
Nederland doet het vergeleken met andere landen erg goed. Ons land had in 2020 van alle 27 EU-landen het hoogste percentage internetgebruikers tussen 16 en 75 jaar dat maatregelen nam om persoonlijke informatie op het internet te beschermen (93 procent). Het EU-gemiddelde is 78 procent. Naast Nederland, scoren ook Oostenrijk en Finland (beide 90 procent) goed. Roemenië staat met 52 procent onderaan.
Bronnen: Fraudehelpdesk, CBS | 
